Spirituele of religieuze ervaringen en de bipolaire stoornis, wat hebben ze met elkaar te maken? Eva Ouwehand is al een aantal jaren bezig met onderzoek op dit gebied en ze raakt er niet over uitgeleerd, schrijft ze zelf.
Je kunt je bijvoorbeeld afvragen wat een religieuze ervaring eigenlijk is. Eigenlijk bestaat zo’n ervaring niet. Wat de een als religieus of spiritueel ziet, vindt de ander ketters, zweverig of misschien zelfs van de duivel.
Religieuze ervaringen worden als een waan of hallucinatie gezien vanuit een medisch model
Religieuze ervaringen zijn menselijke ervaring die iemand interpreteert als religieus of spiritueel. Je opvoeding en of je jezelf als gelovig of spiritueel ziet hebben er bijvoorbeeld mee te maken of je iets religieus of spiritueel vindt.
Uit het onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat mensen die religieus opgevoed zijn vaker religieuze ervaringen hebben dan mensen die niet religieus opgevoed zijn.
Maar dan nog kun je religieuze ervaringen heel verschillend interpreteren. Zo vonden sommige participanten in het onderzoek de eenheidservaringen of de mystieke ervaringen die ze hadden gehad in een manie, een verrijking.
Maar iemand anders dacht dat zo’n ervaring een illusie was en vooral met de bipolaire stoornis te maken had.
En er waren ook mensen bij wie de religieuze ervaring omsloeg in een angstige ervaring
Sommige ervaringen, zoals een ervaring dat alle dingen met elkaar samenhangen, van synchroniciteit, maar ook de religieuze ervaring van de aanwezigheid van het goddelijke, komen niet vaker voor bij mensen met een bipolaire diagnose dan in de algemene bevolking.
Andere ervaringen, zoals mystieke ervaringen, juist wel. Religieuze en spirituele ervaringen hangen zeker ook met de bipolaire stoornis samen, want ze komen vaker voor tijdens manieën dan op andere momenten en ook vaker bij mensen met de bipolair stoornis I dan II.
Een van de conclusies van het onderzoek is dan ook dat je niet zo gemakkelijk zomaar kunt onderscheiden in een religieuze ervaring wat er nu pathologisch aan is en wat authentiek religieus of spiritueel.
Voor mensen met een bipolaire diagnose is dat vaak een zoektocht en een worsteling
Je kunt je er helemaal vanaf keren en je kunt er ook teveel in opgaan, maar een balans vinden is best een opgave, vertelden participanten.
Een andere conclusie van het onderzoek is dat communicatie over deze ervaringen belangrijk is. Daar moet je dan alleen net weer de juiste gesprekspartners voor vinden.
Ik ben daarom maar begonnen met een kort filmpje over het onderzoek, ook dat is een vorm van communicatie. Misschien herkennen mensen zich er in.
Eva Ouwehand is geestelijk verzorger Altrecht en theoloog. Ze is PhD student aan de RUG. De kleurrijke illustraties in het filmpje en in deze blog zijn gemaakt door illustrator Judith de Haan. Hier vind je haar website.
Meer informatie:
- Interview met de Israëlische Emma over spiritualiteit en psychose
- Bipolaire stoornis
- Salutogenese, belangrijk bij psychosegevoeligheid – Jim van Os
Illustraties: Judith de Haan
Behoefte aan een luisterend oor?
Wil je je verhaal kwijt? Onze PsychoseNet chatprofessionals staan voor je klaar.
Verder lezen over goede zorg en GGZ?
Onderstaande boeken zijn geschreven door hoogleraar Jim van Os. In deze eerlijke boeken lees je meer over psychose, trauma, de nieuwe GGZ, herstel en veel meer.
Geef een reactie