Stemmen horen is een menselijke variatie zoals links- of rechtshandig zijn. Net zoals hetero- en homoseksualiteit menselijke variatie zijn. De ene mens hoort stemmen, de ander niet. Omdat stemmen vaak overdrijven en omdat ze vaak praten in metaforen, worden stemmen niet altijd goed begrepen.
Hulpverleners hebben niet geleerd door te vragen, stemmenhoorders uit te nodigen wat meer over hun stemmen te vertellen. Om ze te laten nadenken over de stemmen en verbanden te leggen met de voorgeschiedenis. Wanneer is de stemmenhoorder voor het eerst stemmen gaan horen? Wat is er in het verleden gebeurd, waar de stemmenhoorder zo mee worstelt? Wat zeggen de stemmen? Hoe gaat de stemmenhoorder met de stemmen om?
Stemmenhoorders hebben vaak niet geleerd om met stemmen te communiceren
Om nieuwsgierig te zijn wat zij nu eigenlijk zeggen, wat de bedoelingen zijn van de stemmen. De meeste mensen hebben nooit geleerd dat ze ook vragen kunnen stellen aan hun stemmen. Voor veel van onze cliënten is harmonieus omgaan met hun stemmen een kunst.
Stemmenhoordersgroepen kunnen dan heel behulpzaam zijn. Hieronder een casus die zich voordeed in een stemmenhoordersgroep.
Monika geeft aan dat het niet lekker met haar gaat
Ze heeft een wat afwerende, boze houding. Ze heeft alle stemmen meegenomen. ‘Dat moest toch van jou?’ Het is erg druk in mijn hoofd.
Ik verwelkom de stemmen. Vraag hen of er genoeg stoelen zijn. Of zij in de ruimte een plekje weten te vinden, waar zij zich prettig voelen.
Tussendoor zegt Monika iets, waarop ik reageer. Er ontstaat verwarring. Ik denk dat ze het tegen mij heeft. Monika geeft aan dat ze tegen een stem aan het praten is. Daarna hebben we het er even over hoe verwarrend dit kan zijn, dat stemmen er in een gesprek tussendoor praten. Hoe dit misverstanden kan opleveren. Ik probeer op deze manier dit soort verwarringen met stemmen horen, binnen de groep te normaliseren.
Dan vertelt Monika dat er nu een stem is die telkens maar roept: ‘Spring dan’
De facilitator legt uit wat hij zelf deze week in een training heeft geleerd over de Voice Dialogue, een training om met stemmen te praten. Ook tijdens deze training werd benoemd dat stemmen altijd goede bedoelingen hebben. Dat zij vaak in metaforen praten en wat zij zeggen, hierdoor soms zo lullig overkomt. Daardoor worden de stemmen vaak niet goed begrepen.
De facilitator vraagt of zij weet wie dit tegen haar zegt, welke stem is dit? Monika weet het niet. Zegt: ‘Het is een stem’.
De facilitator vraagt haar vervolgens of zij wel eens naar de goede bedoelingen van de stem heeft gevraagd. Wat is de reden dat deze stem bij je is gekomen? Wat probeert die stem je nu duidelijk te maken?. Heb je dat de stem wel eens gevraagd?
In de houding van Monika zie je dat zij zich tot de stem richt
Dan zegt ze: ‘De stem waarschuwt mij, dat ik beter voor mijzelf moet zorgen’. Terwijl zij dit zegt, zie je Monica stralen en ontspannen. Monika vertelt dat zij de stemmen nu voor het positief heeft ervaren. Vervolgens vraag ik haar of de stem haar nog meer te zeggen heeft. Monika zich weer tot de stem en zegt even later: ‘De stem zegt dat ik altijd eerst aan een ander denk, en dan pas aan mijzelf. Dat klopt’, zegt ze stralend.
Monika zegt dat zij ook vaak beelden ziet als de stemmen praten. Die beelden zien er nooit vrolijk uit. Normaal gesproken zijn het zware beelden maar nu ziet ze een ander beeld van een stem dat op een de berg staat te dansen, druk doende met een vlag staat te zwaaien, alsof de stem wil zeggen: hallo hier ben ik…
De groep is even stil. De facilitator ook.
Die avond stuurt Monika me een mailtje, waarop ik reageerde:
“Beste Peter,
Wat een ervaring was dat vanmiddag.
Ik vertelde vanmiddag in de groep dat er een stem is, die me roept en die was vanmiddag nog aan het eind behoorlijk aanwezig. Je vroeg mij in de groep wie is die stem? Op dat moment kon ik dat niet beantwoorden. Wat tot mijn verbazing gebeurd, terwijl ik naar huis fiets, riep de stem: ‘Monika, Monika, Monika etc.’ en zegt: ‘Ik ben het Corry’. Wonderlijk. Dit is mijn tante die zelfmoord heeft proberen te plegen. Mijn moeder heeft destijds daarna gezegd: ‘Ze had misschien beter dood kunnen zijn.’ Hierdoor is binnen de familie, een ontzettende ruzie ontstaan. Daarna heb ik deze tante niet meer gezien.
Zij heeft een groot stempel gedrukt op mijn eerste levens jaren. Mijn tante Corry en haar gezin.
Groet, Monika”
“Hoi Monika,
Je snapt dat ook ik hier erg blij van word.
Fantastisch dat je deze ervaring hebt en het zo goed gaat om de stem nu te begrijpen.
Ook kun je namens mij, tante Corry feliciteren. Dat zij de gelegenheid heeft aangegrepen om contact met je te maken en het haar gelukt is om je te kunnen steunen, je leven weer op orde te brengen. Zie je.
Groet, Peter”
Twee weken later in de stemmenhoorders groep:
Monika maakt een ontspannen indruk. Ze heeft een lach op haar gezicht. De facilitator vraagt aan Monika of ze de ervaring met de groep wil delen.
Ze vertelt over de wonderlijke ervaring twee weken geleden. Geeft aan dat (de stem van) Corry intussen een paar keer langs is geweest en dat zij met elkaar hebben gesproken. Zij kent deze stem al veertig jaar. De toon van de stem is nu vriendelijk, respectvol, gelijkwaardig, anders dan de afgelopen veertig jaar.
Monika wilde weten hoe Corry – die inmiddels is overleden – het heeft ervaren dat Monika’s moeder vroeger had gezegd dat ze beter dood kon zijn.
Corry had geantwoord: ‘Ik vond dat in eerste instantie ook, maar achteraf ben ik blij dat ik het heb overleefd’.
Ook vertelde Monika over de begrafenis van tante Corry, een half jaar geleden. Het was een warm afscheid en ze kreeg warme muziek te horen. Dit was voor haar een openbaring. Zij kende dit niet van huis uit. Daar wordt nog steeds negatief over het gezin van tante Corry gesproken.
Peter Oud, sociaal psychiatrisch verpleegkundige bij Dijk en Duin, projectleider van project ‘Stemmen in je hoofd’. Het implementeren van een andere benadering. Geeft ruimte voor meerdere verklaringsmodellen. Hij is facilitator van een stemmenhoordersgroep bij Dijk en Duin en trainer van de cursus ‘Stemmen horen begrijpelijk maken’ van de Parnassia Academie.
Oorspronkelijk is deze training afkomstig van Marius Romme en Sandra Escher. Deze 5-daagse training omvat het aanleren van het Maastrichtse interview; faciliteren van stemmenhoordersgroepen en de Voice Dialogue door Dirk Corstens.
Cursisten krijgen tools aangereikt om met stemmen om te gaan en zo stemmenhoorders te ondersteunen om te leren gaan met hun stemmen, en hun herstelproces.
Meer over stemmen horen:
Blogs:
- Stemmen horen: ben je dan gek?
- Mijn spreekbeurt gaat over stemmen horen
Boeken:
- Leven met stemmen, 50 verhalen over herstel – Prof. Dr. Marius Romme; Dr. Sandra Escher; Jaxqui Dillon; Dr. Dirk Corstens en Prof. Mervyn Morris (2012)
- Boekenlijst Stichting Weerklank
App: Temstem app De app helpt je door middel van taalspelletjes en oefeningen beter met stemmen om te gaan.
Websites:
- Leven met stemmen Initiatief van Marius Romme en Sandra Escher over het accepteren van stemmen horen en het begrijpelijk maken ervan
- Stichting Weerklank Stichting voor mensen met bijzondere zintuiglijke ervaringen zoals stemmen horen
- Gedachten Uitpluizen Website van cognitief gedragstherapeuten (CGT)
- Stemmenhoorders groepen en netwerken
Geef een reactie