Veel gezochte termen

Psychosenet blog

Stigma rondom eenzaamheid – mijn afstudeeronderzoek

Pauline merkt tijdens haar werk hoe eenzaamheid vaak omgeven is door stigma. Dit stigma onderzoekt ze dan ook voor haar afstudeeronderzoek.

Pauline onderzoekt het stigma rondom eenzaamheid in de psychiatrie. Tijdens haar werk binnen de psychiatrie merkt ze hoe eenzaamheid vaak omgeven is door stigma. Deze observatie roept bij haar de vraag op: ‘Hoe ervaren woonbegeleiders en cliënten in de ambulante psychiatrie de begeleiding bij eenzaamheid?’ Met dit vraagstuk start ze haar afstudeeronderzoek.

De groeiende erkenning van eenzaamheid als probleem

De afgelopen jaren is het thema eenzaamheid een steeds populairder thema geworden. Er is veel aandacht voor in de media en ook binnen de zorg is het een belangrijk topic. Er komen steeds meer initiatieven om eenzaamheid te beperken en er doet voorkomen dat het ervaren van eenzame gevoelens een negatieve beleving is maar is dat wel zo?

Mijn onderzoek naar stigma

Ik zal mijzelf even kort voorstellen: ik ben Pauline van Wijk (23) en studeer Social Work aan de Hogeschool van Amsterdam. Op dit moment ben ik bezig met mijn afstudeeronderzoek waarvan de hoofdvraag als volgt klinkt: “Hoe ervaren woonbegeleiders en cliënten in de ambulante psychiatrie de begeleiding bij eenzaamheid?”.

Het thema stigma rondom eenzaamheid is iets wat mij altijd al geïnteresseerd heeft en tijdens mijn werk en stage in de psychiatrie een belangrijk onderwerp was. Veel mensen waren vaak alleen en ik vond dit altijd triest om te zien. Hierdoor heb ik ervoor gekozen om onderzoek te doen naar de begeleiding bij eenzaamheid in de ambulante psychiatrie. Ik dacht dat de organisatie tekort schoot in de begeleiding bij eenzaamheid en dat hier te weinig over gesproken werd, maar uit het onderzoek kwamen andere resultaten.

Het perspectief van begeleiders

Om antwoord te krijgen op de hoofdvraag zijn er enquêtes afgenomen bij elf ambulante begeleiders en er zijn vier cliënten geïnterviewd. Uit de enquêtes bij de ambulante begeleiders blijkt dat alle elf de begeleiders cliënten begeleiden met eenzame gevoelens. Dat iedereen het thema eenzaamheid belangrijk vindt.

Opvallender is dat negen van de elf begeleiders aangeven te weten hoe te handelen wanneer een cliënt aangeeft eenzaam te zijn en meer dan de helft van de respondenten geeft aan dat de organisatie genoeg handvatten biedt om eenzaamheid te beperken, dit terwijl uit de themaverkenning blijkt dat de organisatie nauwelijks aandacht besteed aan het thema eenzaamheid.

Het perspectief van cliënten

Uit de interviews met de cliënten blijkt dat alle cliënten tevreden zijn met hun huidige begeleiding bij eenzaamheid. Eenzaamheid is in alle gevallen van de respondenten een gevolg van een psychische en/of lichamelijke kwetsbaarheid en niet de oorzaak.

De respondenten geven dan ook aan de eenzaamheid te hebben aanvaard. Ze zouden het fijn vinden om wat vaker een praatje met iemand te maken, maar ze hebben geen behoefte om te vechten tegen de eenzaamheid omdat zij hier lichamelijk of psychisch niet toe in staat zijn. De begeleiding speelt dus niet actief in op de eenzaamheid maar op de oorzaken van eenzaamheid wat voor de cliënten in de meeste gevallen het pijnpunt is.

Wat is van belang?

Het ervaren van eenzame gevoelens kan erg vervelend zijn maar voor cliënten in de ambulante psychiatrie, dit is vaak nog niet de prioriteit in de begeleiding. De cliënten willen zich fysiek en mentaal beter voelen met het gevolg dat eenzaamheid in de toekomst af kan nemen.

Mensen die eenzaam zijn of lijken hoeven dit zelf dus niet per se zo te ervaren. Het vooroordeel dat er door bijvoorbeeld een organisatie veel aandacht moet zijn omtrent het thema eenzaamheid beperken is dus mogelijk niet volledig correct. Het is belangrijk om verder te kijken dan de eenzaamheid en te kijken naar de echte behoeften van een persoon.


Pauline onderzoekt het stigma rondom eenzaamheid in de psychiatrie.

Meer lezen over Eenzaamheid?

Heb je een vraag?

Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.

Verder lezen over goede zorg en GGZ?

Onderstaande boeken zijn geschreven door hoogleraar Jim van Os. In deze eerlijke boeken lees je meer over psychose, trauma, de nieuwe GGZ, herstel en veel meer.

Reacties

5 reacties op “Stigma rondom eenzaamheid – mijn afstudeeronderzoek”

  1. Daan

    Hi Pauline,

    Ik herken mij er wel in. Ik heb twee vrienden op wie ik echt kan bouwen. Ik merk dat ik alleen een stuk productiever ben. Lezen of schrijven in de bieb: heerlijk. In mijn werk had ik ook altijd veel vrijheid. Je hebt een goed punt!

    Groet,
    Daan

  2. wilma

    Hoi pauline

    Een kwantitatief onderzoek zou misschien meer resultaat opleveren. Verder vind ik dat je het onderwep stigma en zelfstigma beter had kunnen belichten ivm eenzaamheid. Kunnen begeleiders zich hierin goed inleven? en onderzoeken hoe zij samen de eenzaamheid kunnen doorbreken. De inzet van ervaringsdeskundigheid mis ook ook hierin, zij weten vaak als geen ander hoe dit voelt en samen te werken aan empowerment, eigen regie en autonomie

    1. Pauline

      Hoi, bedankt voor je reactie en je waardevolle feedback!
      Ik begrijp je punt over kwantitatief onderzoek en dat dit mogelijk bredere resultaten zou opleveren. In mijn onderzoek heb ik echter bewust gekozen voor een kwalitatieve aanpak om dieper in te gaan op de ervaringen en perspectieven van zowel cliënten als begeleiders.
      Je benoemt stigma en zelfstigma en dat is zeker een belangrijk aspect binnen het thema eenzaamheid. In het onderzoek zelf zijn dit zeker belangrijke thema’s geweest en ik zie in dat deze in het blog misschien niet goed naar voren komen, hetzelfde geldt voor de opmerkingen over de rol van begeleiders.
      De inzet van ervaringsdeskundigen is iets wat ik echter niet meegenomen heb in het onderzoek maar wat zeker een waardevolle toevoeging geweest had kunnen zijn. Dank voor de oplettendheid en kritische blik. Bij een volgend onderzoek zal ik de punten die je aandraagt zeker meenemen. Dank je wel voor je input.

  3. Maria

    Dank voor je aandacht voor dit onderwerp Pauline.
    Het is mij helaas niet helemaal helder wat je beoogt aan te tonen met deze aanpak. Vier cliënten op de vele patiënten die er zijn komt niet representatief op mij over zelfs niet als steekproef. Ik vraag mij af welke waarde je (toekomstige) conclusies dan hebben.
    En wat is jouw reden voor dit blog?
    Succes met je verdere onderzoek.

    1. Pauline

      Dank je wel voor je reactie en je kritische blik! Ik begrijp je punt en ben me er ook van bewust dat vier cliënten een kleine onderzoeksgroep is. Echter is het onderzoek gestart met een andere insteek en zijn er meer resultaten behaald dan in het blog geschreven staan. Door een aantal tussentijdse veranderingen in het onderzoek sluiten de uitkomsten helaas niet meer naadloos op elkaar aan. Toch vond ik de uitkomst te interessant om niet te delen. Door de toenemende aandacht voor het thema eenzaamheid lijkt soms uit het oog verloren te worden dat ieder individu een andere benadering nodig heeft. Eenzame mensen kunnen én mogen niet over één kam geschoren worden en dit is dan ook de boodschap die ik hoop uit te dragen. De reden van dit blog is om mensen tot nadenken te zetten en het gesprek met elkaar aan te gaan. Nogmaals bedankt voor je reactie en je interesse.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *