Pauline onderzoekt het stigma rondom eenzaamheid in de psychiatrie. Tijdens haar werk binnen de psychiatrie merkt ze hoe eenzaamheid vaak omgeven is door stigma. Deze observatie roept bij haar de vraag op: ‘Hoe ervaren woonbegeleiders en cliënten in de ambulante psychiatrie de begeleiding bij eenzaamheid?’ Met dit vraagstuk start ze haar afstudeeronderzoek.
De groeiende erkenning van eenzaamheid als probleem
De afgelopen jaren is het thema eenzaamheid een steeds populairder thema geworden. Er is veel aandacht voor in de media en ook binnen de zorg is het een belangrijk topic. Er komen steeds meer initiatieven om eenzaamheid te beperken en er doet voorkomen dat het ervaren van eenzame gevoelens een negatieve beleving is maar is dat wel zo?
Mijn onderzoek naar stigma
Ik zal mijzelf even kort voorstellen: ik ben Pauline van Wijk (23) en studeer Social Work aan de Hogeschool van Amsterdam. Op dit moment ben ik bezig met mijn afstudeeronderzoek waarvan de hoofdvraag als volgt klinkt: “Hoe ervaren woonbegeleiders en cliënten in de ambulante psychiatrie de begeleiding bij eenzaamheid?”.
Het thema stigma rondom eenzaamheid is iets wat mij altijd al geïnteresseerd heeft en tijdens mijn werk en stage in de psychiatrie een belangrijk onderwerp was. Veel mensen waren vaak alleen en ik vond dit altijd triest om te zien. Hierdoor heb ik ervoor gekozen om onderzoek te doen naar de begeleiding bij eenzaamheid in de ambulante psychiatrie. Ik dacht dat de organisatie tekort schoot in de begeleiding bij eenzaamheid en dat hier te weinig over gesproken werd, maar uit het onderzoek kwamen andere resultaten.
Het perspectief van begeleiders
Om antwoord te krijgen op de hoofdvraag zijn er enquêtes afgenomen bij elf ambulante begeleiders en er zijn vier cliënten geïnterviewd. Uit de enquêtes bij de ambulante begeleiders blijkt dat alle elf de begeleiders cliënten begeleiden met eenzame gevoelens. Dat iedereen het thema eenzaamheid belangrijk vindt.
Opvallender is dat negen van de elf begeleiders aangeven te weten hoe te handelen wanneer een cliënt aangeeft eenzaam te zijn en meer dan de helft van de respondenten geeft aan dat de organisatie genoeg handvatten biedt om eenzaamheid te beperken, dit terwijl uit de themaverkenning blijkt dat de organisatie nauwelijks aandacht besteed aan het thema eenzaamheid.
Het perspectief van cliënten
Uit de interviews met de cliënten blijkt dat alle cliënten tevreden zijn met hun huidige begeleiding bij eenzaamheid. Eenzaamheid is in alle gevallen van de respondenten een gevolg van een psychische en/of lichamelijke kwetsbaarheid en niet de oorzaak.
De respondenten geven dan ook aan de eenzaamheid te hebben aanvaard. Ze zouden het fijn vinden om wat vaker een praatje met iemand te maken, maar ze hebben geen behoefte om te vechten tegen de eenzaamheid omdat zij hier lichamelijk of psychisch niet toe in staat zijn. De begeleiding speelt dus niet actief in op de eenzaamheid maar op de oorzaken van eenzaamheid wat voor de cliënten in de meeste gevallen het pijnpunt is.
Wat is van belang?
Het ervaren van eenzame gevoelens kan erg vervelend zijn maar voor cliënten in de ambulante psychiatrie, dit is vaak nog niet de prioriteit in de begeleiding. De cliënten willen zich fysiek en mentaal beter voelen met het gevolg dat eenzaamheid in de toekomst af kan nemen.
Mensen die eenzaam zijn of lijken hoeven dit zelf dus niet per se zo te ervaren. Het vooroordeel dat er door bijvoorbeeld een organisatie veel aandacht moet zijn omtrent het thema eenzaamheid beperken is dus mogelijk niet volledig correct. Het is belangrijk om verder te kijken dan de eenzaamheid en te kijken naar de echte behoeften van een persoon.
Meer lezen over Eenzaamheid?
- Alles over eenzaamheid
- The Marthian – film review: overleven in eenzaamheid
- Hoe een hond helpt bij eenzaamheid
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Verder lezen over goede zorg en GGZ?
Onderstaande boeken zijn geschreven door hoogleraar Jim van Os. In deze eerlijke boeken lees je meer over psychose, trauma, de nieuwe GGZ, herstel en veel meer.
Geef een reactie