Op 11 november 2019 ging Walter naar het Symposium ‘Ervaringskennis belicht’ bij GGZ NHN. In deze blog schrijft Walter over de momenten die hem deze middag raakten. “Ik voel mij trots. De afgelopen jaren heb ik met heel veel anderen steentjes in de GGZ-rivier gegooid. Steentjes die ervoor zorgen dat de rivier anders gaat stromen”.
De grote zaal in het Cultureel centrum is al goed vol. Er wordt druk gepraat en koffie gedronken. Bekenden en onbekenden ontmoeten elkaar. De sfeer is vrolijk en ontspannen.
Ik ben als ex-vrijwilliger/ervaringsdeskundige uitgenodigd om dit symposium bij te wonen
Afgelopen mei heb ik, na ruim tien jaar afscheid genomen. In deze periode heb ik met name intervisiebijeenkomsten met ervaringsdeskundigen begeleid, geparticipeerd in het HOI-project en runningtherapie gegeven.
Ik heb de uitnodiging met beide handen aangegrepen. Ik zie en spreek de mensen weer met wie ik mij verbonden voel. Daarnaast wordt mijn blijvende interesse in de plek die ervaringskennis heeft, naast de wetenschappelijke en professionele, gevoed.
Er klinkt nu gitaarmuziek vanaf het podium. Een sein om te gaan zitten
Even later wordt de gitaar overstemd door het geluid van een blitse grote Harley Davidson die achter de coulissen vandaan komt. De gitaarspeler, René Keet, psychiater en de motorrijder, Dick van der Vlugt, senior ervaringsdeskundige, zijn de dagvoorzitters. De introductie; voorbeelden van hobby’s, (passies) die blijheid met zich meebrengen en helpen tegen psychische kwetsbaarheden.
Dwars door het programma heen wil ik hier onder een paar momenten aangeven die mij deze middag raakten:
Fiona Doornbos, één van de laatste in dienst genomen ervaringsdeskundigen, zong een eigen lied met de titel ‘Zie je mij’
In de eerste coupletten vraagt zij zich vooral af of zij, met haar angst en verdriet, door anderen wel gezien wordt. Mijn interpretatie van dit gedeelte van het lied is dat deze overtuiging mogelijk gevoed is door teleurstellende ervaringen met de traditionele hulpverlening.
Er is in het laatste couplet een plotselinge omslag:
En nu ben ik hier
Ik zet mijn masker af
en laat mij zien wie ik ben
En ik hoop dat je me gelooft
En zal houden van wie ik echt ben
Dit is wie ik ben
Het laatste couplet verbind ik aan de gebleken positieve effecten van de Herstel Ondersteunende Intakes
Eerder in het programma was aandacht besteed aan de verdere ontwikkeling van de HOI-methodiek bij GGZ NHN. Naast de uitbreiding van de Herstelwerkplaatsen waar deze gesprekken plaatsvinden is er ook een training in HOI-methodiek ontwikkeld. De sfeer in de gesprekken is open, niet nadrukkelijk gericht op het stellen van een klassieke diagnose maar op de kracht van de cliënt en wat hij of zij nodig heeft. De aanwezigheid en de inbreng van de ervaringsdeskundige geeft vertrouwen en is hoopgevend.
De cliënt kan zich in deze situatie zo gehoord en gezien voelen dat maskers worden afgedaan.
Een ander Highlight in het programma was voor mij de workshop ‘Contact maken’ en een ervaring met het concept ‘Anti Stigma Café’
De workshop werd begeleid door Jeroen Kloet, psychiater. De gezamenlijke oefening met contact maken had vooral te maken met het thema ‘De verhouding tussen geven en ontvangen’. Voor mij pakte het tamelijk confronterend uit. Ik schonk veel aandacht aan het ‘geven’ en veel minder aan het ‘ontvangen’. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille. In gesprekken met de ander is een (dynamisch) evenwicht een belangrijke dimensie.
Het concept van het Anti Stigma Café: ‘Binnen de ontspannen sfeer van een bruin café ervaringen delen op het gebied van psychische kwetsbaarheid, stigma en zelfstigma’.
Bij de inleiding op het ‘café-gesprek’ werd onder meer aandacht gegeven aan de dubbelrol als hulpverlener en de inzet van eigen kwetsbaarheden binnen de behandeling. Er volgde een gesprek met een van de deelnemers aan het symposium. Alle aanwezigen in de zaal konden interactief met het gesprek meedoen, bijvoorbeeld door vragen te stellen. Een boeiend gebeuren wat mij deed denken aan een uitspraak van Dirk de Wachter, psychiater: ‘laten wij meer elkaars psychiater zijn!’.
Bovenstaande is een greep uit het programma en de gesprekken geweest.
Aan het einde van de bijeenkomst hebben de dagvoorzitters een resumé gegeven van de belangrijkste bevindingen en conclusies van het symposium:
- De geestelijke gezondheidszorg heeft van oudsher twee taken die elkaar bijten: zorg en beveiliging (Alan Ralston)
- Ervaringsdeskundigheid is het verwoorden van ontwrichting. (Alie Weerman)
- Ervaringsdeskundigheid is PEPER: het heeft een Praktisch, een Existentieel en een Politiek-kritisch aspect, maar is daarnaast Ethisch en Responsief of Relationeel. (Alie Weerman)
- Iedere dokter moet getroffen of geraakt worden door de aandoeningen die hij behandelt. (Plato en Podiumgesprek)
- Het delen van levenservaring en de ervaringskennis met ontwrichting zijn verschillende dimensies. Er is een verdere dialoog nodig om ervoor te zorgen dat deze elkaar versterken. (Podiumgesprek)
- De 10 punten van herstel zijn helpend voor professionals in de zorg. Centraal staan het bieden van hoop en presentie. (Pauline Kuin)
- De ervaringsdeskundigen gaan hun kwaliteiten en krachten meer naar voren brengen door middel van gericht deelnemen in expertnetwerken.(Pauline Kuin)
- Ervaringskennis is als licht dat je doorgeeft. Wij zagen dat voor onze ogen gebeuren (Pauline Kuin)
- Muziek helpt bij het overdragen van eigen ervaring (Fiona Doornbos)
- Contact maken gaat over aanraken en aangeraakt worden (Jeroen Kloet)
- Het anti stigma café integreert de eigen ervaring van de psychiater en de hulp van de zaal, waarbij kwetsbaarheid een kracht wordt. (Jeroen Kloet)
Na afloop van het symposium voelde ik mij dankbaar deze middag te hebben mogen meemaken. Ik voelde mij ook trots, want ik heb in de afgelopen jaren -met heel veel anderen- steentjes in de GGZ-rivier gegooid. Steentjes die ervoor zorgen dat de rivier anders gaat stromen, richting ‘De Nieuwe GGZ’.
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Ontvang jij de PsychoseNet nieuwsbrief al?
Meld je aan en ontvang iedere week de nieuwe blogs en interessante items in je inbox.
Geef een reactie