De herstelfilm Leefsporen is een videodocument over het leven van ervaringsdeskundige John Jongejan. Het is een verhaal over steeds weer terugvallen en toch de weg omhoog vinden. “Je maakt leefsporen, want je laat met iedere stap een afdruk achter”.
Leefsporen is een documentaire over hoe het leven een positieve wending krijgt
Over vallen en opstaan met iedere woord, bloos of een lach. Over het leven van John Jongejan. Daarbij humor als belangrijk wapen te leren omgaan met de aandoening, zelfs als je in isoleercel zit.
“Humor kan een situatie verzachten en een oplossing in het zware laten zien. Het leven dat ben jij! Het leven te leven maakt je vrij!”.
John Jongejan: “Vanaf mijn puberteit tot mijn dertigste meerdere opnamen ook met dwang en drang. Normaal zijn zoals de rest zat er voor mij lange tijd niet in. Zo zat ik zonder woonplek, zonder geld, en altijd maar binnen de muren van de kliniek. Tussen de opnames door werken en studeren, maar steeds dezelfde fouten en verkeerde keuzes te maken.
Van kracht naar kwetsbaarheid gaan en van kwetsbaarheid naar kracht. Toch een kans pakken om weer deel te nemen in de maatschappij. De moed te hebben om door te gaan en herstel te vinden in kleine alledaagse dingen. Van innerlijke chaos komt innerlijke rijkdom. Zoals wandelen, oppassen op de kinderen van zijn zussen, elke dag op de koffie gaan bij vrienden en meer van die gewone bezigheden die ik belangrijk vond en goed voor mij waren.
“Verbinding maken is achterom en vooruit kijken. Waar heb ik van geleerd? Welke kwetsbaarheid werd een voorsprong? En niet langer een stempel die op mijn voorhoofd stond. Je hebt elkaar nodig.”
Ervaringsdeskundigheid kwam op mijn pad na mijn laatste opname die weer heftig was. Door de cursus ‘Herstellen doe je zelf’ en de eerste ontmoeting met ervaringsdeskundigen veranderde mijn pad. Ik ging een opleiding tot ervaringsdeskundige volgen en werd aangenomen als ervaringsdeskundige in een FACT-team.
Ik nam de trap omhoog hoewel ik soms weer naar beneden viel
De kunst is dan ondanks valkuilen toch boven te blijven. Het werken met mensen met een aandoening is hard werken wanneer jezelf een aandoening of kwetsbaarheid hebt. Het is dan zaak de trap naar boven te nemen en daar te blijven. Ervaringsdeskundige gaat niet over het medische. Het gaat juist over de mens tussen de mensen te zijn, want ook ik ben een man met het kind nog in mijn ziel.
Soms moest ik wel een masker opzetten om door te kunnen gaan. Ik moest mezelf beschermen, waardoor ik er juist wel kon zijn voor de ander. Hoewel anderen altijd zeggen dat ze mijn openheid zo waarderen. Maar ik had zo’n pijn zeker van het opgesloten geweest te zijn. Daardoor panikeerde ik van al de prikkels. Gelukkig merkten mensen dat niet altijd aan mij. Deze toestand was wel een eenzaam en een stil verdriet.
Toch kan ik zeker nu mijn eigen herstelproces op verschillende manieren bekijken. Dat maakt dat ik ook een completer beeld zie bij de mensen die ik begeleid. Herstel hoeft niet altijd in grote zaken te zitten. Het is al genoeg als die ander zich gehoord voelt en de hoop krijgt om het leven verder op te pakken. Voor mijzelf is het belangrijk geweest dat ik mijn deel terugpakte in de maatschappij.
Ik kon weer van mezelf gaan houden
Ondanks alles wat ik had meegemaakt. Het zit niet in de diploma’s of werkervaring maar wel in hoe die ander zich verhoudt op de persoon die ik ben. Dat ik gek of anders ben, hoe je het ook noemt, maar ik ben toch heel gewoon.
Ik schreef meerdere boeken met gedichten, eigen ervaringen en die met verhalen met fantasie over anderen. Zo schreef ik gedichten over existentiële ervaringen. Ook stimuleerde ik anderen hun creatieve talenten te gebruiken om zaken te verwerken. Het gaat in de behandeling vaak alleen over medicatie of symptomen en niet over wat je hebt meegemaakt. Als ervaringsdeskundige had ik de drive om dit te veranderen. Ik motiveerde anderen hun verhaal te doen met schrijven of schilderen of op welke manier dan ook, want ik geloof in het kind die in ons allemaal zit”.
“Sommigen geloven dat het nooit meer goed komt. Sommigen denken dat hun leven voorbij is. Anderen geloven in herstel. Anderen weten dat er nog hoop is. Ik ben één van die sommigen soms. Ik ben één van die anderen dan weer. Jij ook?”
John Jongejan is al dertig jaar cliënt in de psychiatrie en sinds 2009 Ervaringsdeskundige. Zijn missie is dat mensen humane zorg krijgen waar ze van opknappen en manieren vinden in het omgaan met de gevoeligheid.
John is auteur van het boek Die gekte zit in ons allemaal en van de documentaire Leefsporen. Daarnaast is hij senior Social Worker, Ervaringsdeskundige bij FACT Breda, lid van raad van bestuur bij FACT Nederland, Ambassadeur vereniging voor Ervaringsdeskundigen, Lid vakgroep Ervaringsdeskundigheid bij GGZ Breburg.
Verder lezen over herstel?
- Reportages en video’s van PsychoseNet? – Zeker!
- Van psychose herstellen is bikkelen – uit het ei van psychose
- Herstelvideo over psychose – Elias over medicatie en herstel
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Verder lezen over goede zorg en GGZ?
Onderstaande boeken zijn geschreven door hoogleraar Jim van Os. In deze eerlijke boeken lees je meer over psychose, trauma, de nieuwe GGZ, herstel en veel meer.
