Veel gezochte termen

Psychosenet blog

Auteur

Jeroen Kloet

Jeroen Kloet is psychiater en kampt zelf met een wiebelige geest. Hij blogt op persoonlijke titel.  Hij heeft de intentie om deze twee kanten van de behandeltafel meer tot elkaar te brengen. Hij is initiatiefnemer van het Anti Stigma Café, een initiatief om stigma rondom psychische kwetsbaarheden te doen verminderen.

Waar we elkaar ontmoeten – het zoeken van verbinding met de ander

jeroen kloet

Als hulpverlener binnen de psychiatrie bezit je de unieke mogelijkheid om met vele bijzondere mensen in contact te mogen treden. Ieder heeft zijn of haar unieke verhaal. Dat geldt voor iedere cliënt maar ook voor iedere collega.

En allemaal hebben we in ons verhaal onze eigen ervaringen opgedaan binnen het leven. We kennen allemaal in meer of mindere mate de pijn van verlies. De wanhoop en radeloosheid als we het even niet meer weten. Hoe kwetsbaar je kunt zijn als je getroffen wordt door een noodlottig toeval. De houvast die het geeft als je je weer opricht en merkt dat er weer vaste grond onder je voeten komt.

We verkeren feitelijk in de unieke mogelijkheid om dit soort zaken met elkaar te delen en te leren van elkaars pad

En toch doen we het zo vaak niet, dit delen. Vanuit onze rol als hulpverlener hebben we geleerd hoe we professioneel dienen te handelen. Hoe we andermans klachten dienen te classificeren en wat evidence based treatment ons vertelt hoe hiermee aan de slag te gaan. En natuurlijk is dat belangrijk.

Maar wat ik nooit goed begrepen heb is die strijd tussen verschillende therapeutische stromingen. Alsof ook maar iemand van ons het werkelijk doorziet, het werkelijk snapt. We hebben inmiddels heel wat tools tot onze beschikking binnen hulpverleningsland om cliënten verder te helpen binnen hun verhaal. Hun verhaal dat om de één of andere reden behoorlijk in de knel is geraakt doordat hen geestelijke rampspoed is overkomen.

We dienen hen een professioneel aanbod te doen om tot herstel te komen. En uiteraard is het dan belangrijk middelen te bieden die hun effectiviteit bewezen hebben. Maar bovenal lijkt het me van onschatbare waarde om dit vanuit hun persoonlijk verhaal te bieden. En daarvoor is nog één essentieel deel nodig, verbinding.

Alleen via verbinding komen we, in mijn optiek, tot de ware belevingswereld van het verhaal van de cliënt

En voor verbinding is het jezelf open stellen voor eigen kwetsbaarheid essentieel. Pas dan kunnen we echt meedenken wat mogelijk past. En waarom zou je dan ook geen gebruik kunnen maken van je eigen ervaringen binnen jouw levensverhaal ?

Dat dit goed doordacht en begrensd dient te gebeuren lijkt mij van groot belang. Maar hoe mooi is het wel niet als je van vele markten thuis bent, zodat je zo goed mogelijk mee kunt denken in het verhaal van jouw cliënt? Binnen dit gezamenlijk denkproces met je cliënt wordt iedere afzonderlijke therapiestroming dan eerder een gezamenlijke keuze dan een van te voren vaststaand feit.

Iedere cliënt bezit zijn of haar unieke context waarbinnen herstel plaats kan vinden

En om die context te begrijpen dienen we ons echt te verplaatsen in de ander en ons nederig op te stellen ten opzichte van die ander die in nood is. Dan is de kans het grootst dat we elkaar echt ontmoeten en tot een goede werkrelatie komen.

Photo credit: privé

Reacties

5 reacties op “Waar we elkaar ontmoeten – het zoeken van verbinding met de ander”

  1. Clara Koek-Michels

    Weer een mooie blog Jeroen die mij ook sterkt als hulpverlener die eigen kwetsbaarheid is gaan delen, met het oog op meer verbinding en minder schaamte en stigma. Ik weet niet hoe jij dat ziet, maar zelf wil ik veel meer dan die psycholoog blijven met lived experience op gebied van psychose. Nu getolereerd en best een aardig verhaal maar nog enigszins een rariteit. Letterlijk.
    In haar proefschrift bespreekt Alie Weerman de boedelscheiding van ervaringskennis en professionele kennis. Waarbij ervaringskennis binnen de traditionele(en nog dominante) opvattingen over professionaliteit van hulpverleners, als beschamend wordt gezien en niet als verrijkend. Ik merkte dat al snel in mijn opleiding als student psychologie, waarbij ik ooit tijdens een rollenspel iets vertelde over mijn ervaring met psychose en opname. Later werd ik door de docent op de vingers getikt dit niet meer te doen, mijn medestudent was er te zeer van geschrokken en het viel beslist buiten de opleiding. En zo leer je te zwijgen en je te blijven schamen. Maar ook: zo leer je niet met elkaar en van elkaar en blijven al die worstelingen met levensvragen, waar je later in je werk voortdurend mee te maken krijgt, verborgen. En leer je wij-zij denken, zodat de beoogde verbinding waar jij over spreekt Jeroen al moeilijker wordt. Talloze studenten en hulpverleners moeten er zijn die dit direct herkennen.
    Alie Weerman laat zien dat het mogelijk is studenten met eigen ervaringen op het gebied van verslaving en andere ontwrichtende aandoeningen,gebeurtenissen, binnen de SPH-opleiding ruimte te geven ervaringskennis verder te ontplooien. Een belangrijke en hoopvolle ontwikkeling. Ik zou graag zien dat dit ook mogelijk wordt in andere opleidingen, en in die zin sluit ik me ook aan bij Esther Matthaei het gesprek te zoeken met universiteiten, nascholings-opleidingen etc. En hoewel het te midden van de huidige GGZ-structuren lastig zal zijn, ik weet zeker dat veel hulpverleners open staan voor deze ontwikkeling en als ze de ruimte krijgen ook willen werken met hun ervaringen.
    Hoe dit nu aan te gaan pakken is vers twee….maar het hier delen kan geen kwaad.

  2. Jan Strik

    Een lang verhaal om te bekennen dat de psychiatrie geen afdoende antwoorden heeft, wel erkenning en aandacht om het probleem, zoals je wilt stoornis of ziekte, te sussen. Het ego van geleerden en hulpverleners dult weinig kritiek en staat al helemaal niet open voor niet wetenschappelijke inzichten. Ja, ja, en dan de lijder, zoals je wilt patiënt of klant, hoog in het vaandel te hebben. De kritiek neemt maatschappelijk toe. Men strijdt tegen stigmatisering en taboe, maar de ontelbare labels beginnen bij de psychologie. Maak van psycholgie weer mensenkennis. We snakken ernaar.

  3. Esther Matthaei

    Jeroen, bedankt voor deze blog. Ik heb hem met veel aandacht gelezen en heb bewondering voor je houding en meen te weten dat je deze ook daadwerkelijk in de praktijk omzet.
    Je blog heeft me wel aan het denken gezet want de aanpak die je beschrijft is in de wereld van hulpverlening beslist geen alledaags verschijnsel. Helaas!

    Er zijn zo veel verschillende argumenten waarmee men kan onderbouwen dat het GGZ-systeem falende is en de structuren van de huidige GGZ het menselijk leed van individuen soms alleen nog maar verlengen. Maar om daarop in te gaan daar is hier niet de plek voor.

    Waar dan aanzetten om een duurzame verandering tot stand te brengen? Mijn bescheiden mening: Ga met je verhaal langs de universiteiten. Ga lezingen geven voor studenten en hun opleiders. Want daar zit de toekomstige generatie psychiaters, die hun eigen valkuilen en die van hun vak nog moeten leren kennen, verkennen en herkennen. Daar zou een bewustzijnsverandering kunnen beginnen. Niet binnen de oude verroeste structuren die de huidige GGZ te bieden heeft. Daar is mede door de administratieve rompslomp, het vasthouden aan richtlijnen die gericht zijn op een “gemiddelde” patiënt, het ‘labelen” en het naleven van beslisbomen nauwelijks een duurzame verandering in te zetten wanneer het gaat om een mentale bewustzijnsverschuiving bij behandelaren.

    Toen ik erover heb nagedacht hoe ik nu een antwoord op deze blog het best inhoud kon geven, schoot me weer binnen wat ik zelf bij een lezing heb gezegd over de houding van een docent, die een basis van vertrouwen en veiligheid op school, in de les en als mentor wil creëren. Ik had het onder andere over: authentiek zijn, actief kunnen luisteren (dus ook een open houding aannemen en zonder waardeoordeel kunnen luisteren), kritiekvaardig zijn en de ideeën, wensen en voorstellen van de leerling als uitgangspunt nemen voor verdere samenwerking. Volgens mij werk je ook zo.

    Ik wens je succes met je manier van werken en hoop dat andere je voorbeeld van openheid gaan volgen.

  4. H. Kerkhof

    Bestaan er middelen binnen de huidige westerse Psychiatrie die hun effectiviteit hebben bewezen?
    De meeste cliënten die blijvend in behandeling zijn, worden alleen maar zieker. Veel wetenschappelijke onderzoeken bevatten een verkeerde vraagstelling, zijn niet goed opgezet of worden slechts gepubliceerd om de opdrachtgever te behagen.

    In de psychiatrische praktijk van alledag krijgen mensen die de pech hebben in een psychose te geraken, vliegensvlug de diagnose schizofrenie of bipolaire stoornis of iets daar tussenin. Dan is het dodelijke pillen slikken geblazen, desnoods tegen heug en meug.

    Hoe eerder de cliënt zich geheel losmaakt van zijn psychiatrische behandeling, hoe beter zijn prognose. Veel cliënten zijn dusdanig getraumatiseerd geraakt door hun psychiatrische behandeling, dat zij niet eens zin meer hebben om hun ware belevingswereld en hun echte verhaal te delen met een zogenaamd professionele hulpverlener.

    Vergeef me mijn cynisme, maar er worden dikwijls mooie termen gebezigd, die geen recht doen aan de daadwerkelijke praktijk binnen de huidige Psychiatrie.

    1. Jim van Os

      Dank voor je bericht! Het is ingewikkeld denk ik. Waar het uiteindelijk op neer komt is dat iedereen die tegen zijn kwetsbaarheid aanloopt een aantal opties heeft: niets doen, bewegen, voeding, pillen, praten, in je netwerk terecht kunnen, wachten, met lotgenoten praten, etc. Het zou goed zijn als iedereen een geïnformeerde keuze zou mogen ontwikkelen, gesteund door anderen met ervaring ter zake. Of het huidige systeem van GGZ daar het geschikte medium voor is, is inderdaad de vraag. Maar er zijn wel veel gemotiveerde hulpverleners. Ondertussen kunnen we proberen, met ons multideskundige allen, mensen te helpen keuzes te creëren over welke weg ze wensen te bewandelen.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *