Al lang wachten we op meer onderzoek naar het afbouwen van medicatie. Een passieve houding overheerst. 4 oktober is de jaarlijkse Werelddierendag en niet geheel toevallig ook de jaarlijkse feestdag van de Heilige Franciscus. Franciscus en de Partij voor de Dieren staan bekend als speciale vrienden van planten en dieren naast mensen! Ze zijn geestverwanten en ook vrienden van elkaar!
Dieren hebben recht op leven naar hun aard. Dit nu is de missie van de Partij voor de Dieren. De partij wil een einde maken aan de uitbuiting van dieren. Hun missie kun je helaas zo maar actueel verklaren voor mensen… Mensen met terugkerende psychoses of depressies.
Ik maak hier geen propaganda om op die partij te stemmen, ik houd het bij de ChristenUnie, een partij die met passie opkomt voor ‘kwetsbare kostbare wezens’.
Wat is nu het geval? Ik ken diverse personen die al jaren een antipsychoticum in combinatie met een antidepressivum en een pammetje (Clonazepam bijvoorbeeld) als extra rustgever slikken. Echter zonder dat tenminste jaarlijks op initiatief van de psychiater gesproken wordt over afbouwen, of wordt gewaarschuwd voor bijwerkingen op de lange termijn.
Is deze passieve houding slechts onethisch?
Of toch laakbaar? Alles staat toch in de bijsluiter! Is het dan af? Ik merk dat deze patiënten, zeker na een jarenlange inname van hoge doses, vaak ook zonder kritische monitoring, juist uitval hebben op hun planmodus, gebrek tonen aan initiatief en afbouwen vermijden, vaak met grote angst voor de afbouwperikelen…
Dit wordt door teveel behandelaars geïnterpreteerd als een vrijwillige keuze om niet (heel voorzichtig) te gaan afbouwen…?! Is een psychiater volgens de professionele standaard verplicht om aantoonbaar strategieën in te zetten om een patiënt ertoe over te halen om in het belang van eigen levenskwaliteit een aannemelijk afbouwtraject af te spreken, waarbij op de Minimaal Effectieve Dosis (MED) wordt gemikt?
Het antwoord van een internationaal gerespecteerde hoogleraar Psychiatrie en vele anderen die weten wat psychiatrische hulpverlening beoogt te zijn, is volmondig JA!! Remke van Staveren durft dit in haar blog op Psychosenet en in haar recente boek over afbouwen van psychomedicatie wel te zeggen… En Jim van Os ook. En dan gaat het niet alleen over technische doseringen. Maar ook over hoe pak je dat aan, samen met de patiënt en naasten.
Veel van wat Remke en Jim zeggen is helaas alleen nog praktijkkennis en er zijn nog een te beperkt aantal onderzoeken naar het afbouwen die hun ervaring ondersteunen. Gewoon maar wachten dus…of…?
Onderzoek naar strategieën om angstige patiënten over te halen om af te bouwen is relatief duur ook om te ontwikkelen
Het staat allemaal nog in de kinderschoenen, maar is volgens Remke en Jim e.a. zeer veelbelovend voor de kwaliteit van leven van “pil-afhankelijken”. En zeker ook voor de kosteneffectiviteit van de inkoop van zorgverzekeraars! Alleen waar wachten die op? Van farmaceuten en verzekeraars is nog zeer weinig te verwachten op dit punt, investeren is niet lonend genoeg, althans zo lijkt het.
Het wachten is al lange tijd op politiek die (ook internationaal) kan en wil investeren in voldoende onderzoek op dit gebied, om te laten zien welke afbouw-strategie past bij elk medicijn en welke specifieke tactieken noodzakelijk zijn gegeven verschillende patiënt- en ziektekenmerken. En dan nog een politiek die deze kennis ook wil laten landen in de praktijk. Hoeveel jaar is hiervoor nog nodig?
Zolang psychiaters EN hun werkgevers en zorgverzekeraars niet aantoonbaar verantwoording willen afleggen dat zij deze strategieën daadwerkelijk mee ontwikkelen en uitvoeren is gebeurt er niet veel. En zolang de Inspectie geen tijd neemt om hierop actief te controleren of actie te voeren blijven nu nog de meeste psychiaters (met een beroep op gebrek aan wetenschappelijk bewijs) passief. Of ze verschuilen zich achter de werkdruk of ‘het gebrek aan wilskracht’ of ‘de angst op terugval door afbouwen’ bij de patiënt.
Bij de passieve houding speelt meer dan een ethisch dilemma
Namelijk laakbaar en eigenlijk ook strafbaar gedrag. Als ik Remke van Staveren en Jim van Os moet geloven over de bijwerkingen en de kans op juist extra gevoeligheid door te lang pillen slikken, vind ik dat duidelijk sprake is nu van ‘structurele mishandeling’ van patiënten. Ik vermoed dat zij dit ook vinden maar niet zo makkelijk kunnen zeggen vanwege het tuchtrecht van hun beroepsgroep.
Wie gaat dit rechtens aantonen, en dit stoppen? Wachten we op de Partij voor de Dieren of op Franciscus? Wie temt de geldwolf!?
Jos Peters is socioloog van de zorg. Leraar Economie en later coordinator van de Regionale Instituten Geestelijke Gezondheidszorg van NML, daarna beleidsmedewerker Kwaliteit en Zorgbeleid en later bestuurssecretaris Mutsaersstichting. Thans gepensioneerd. Broer en vader van ervaringsdeskundigen.
Meer lezen over afbouwen van medicatie?
- Paroxetine afbouwen – over frustratie en doorzettingsvermogen
- Onder de dikke deken van medicatie vandaan
- Brams kennismaking met de wetenschap – interview met Peter Groot
Geef een reactie