Psychiater Jeroen Kloet vergelijkt zijn geest in deze blog met een ijsschots. Hij heeft stelt daarbij twee vragen aan de lezer. Wat doe jij als je iemand ziet afglijden? En kun je er oordeelloos naar kijken?
De menselijke geest is een bijzonder iets
Als een enorme ijsschots die rustig haar eigen koers bepaalt in het ijskoude water dat haar omvat. Slechts de top die boven water steekt wordt ons echt gewaar in het dagelijks leven. Al het andere is niet zichtbaar voor het blote oog in de diepte van de zee.
Als je goed leert kijken, door therapie bijvoorbeeld, dan kun je iets meer zicht krijgen op het ijs onder het wateroppervlak. Dromen nemen je soms ook mee onder water en laten je fragmenten zien van wat daar ligt.
Als psychiater probeer ik in gesprekken meer te begrijpen van wat er speelt daar onder water. Wat is er in het verleden gebeurd wat het heden makkelijker te begrijpen maakt? Is er een familiaire aanleg voor de vorm van de ijsschots die inzicht geeft over het lijden van de ander?
Hoe probeert de cliënt zijn/haar ijsschots te managen?
En zeker, het biedt inzicht, het biedt begrip en het heeft volop meerwaarde om de ander te doorgronden om zodoende tot een beter plan van aanpak te komen om zijn/haar geest te bevrijden van depressie, manie, psychose, angsten, gedragsproblemen en ga zo maar door.
Als cliënt kampend met een bipolaire kwetsbaarheid, en in het bezit zijnde van een ijsschots die snel wiebelt, ervaar ik mijn geest nog steeds als een vat vol tegenstrijdigheden. Al heel wat therapiesessies gehad , heel wat inzichten opgedaan en goed ingesteld op medicatie. Het is milder geworden. Maar de terugkerende somberheid blijft. Enorm tegen de dag op kunnen zien. Angstig zijn voor dat wat komen gaat, ook al begrijp ik niet erg goed waarom.
Lichte gevoelens van paniek als de druk te groot wordt of soms zomaar uit het niets. Gevoelens van extase, je onder willen dompelen in feestgedruis en associëren alsof je brein een boom is met oneindig veel vertakkingen. Je beter voelen dan normaal en voelen dat het allemaal om jou draait. Maar weten dat het niet zo is. Weten dat dit alles komt vanuit de diepte van de zee en jouw waarneming zo kleurt. Leren er niet naar te handelen. Maar vervolgens leegte voelen om het feit dat je jouw gevoelspad niet uitleven mag.
Gevangen in mijn eigen emotionele binnenwereld
Als ik iets geleerd heb in al die tijd dat ik deze tombola verken, dan is het wel dat ik zittend op mijn ijsschots niet in staat lijk echt te verbinden/ echt contact te maken met mezelf en daarmee ook met de ander in zulke perioden. Gevangen in mijn eigen emotionele binnenwereld maak ik van alles mee. Bezweer ik monsters en drijf ik mee op wolken van ondoorleefd geluk, terwijl mijn ijsschots steeds verder wegdrijft van de bewoonde wereld.
Er zijn eigenlijk twee dingen die ik vertellen wil:
1. Ziet u een geliefde, een vriend, een cliënt wegdrijven op zee?
Probeer dan op uw wijze, voor zover dit kan, contact te maken. Ga, afgestemd als dit lukt, het contact met die ander aan. Voor de wegdrijver die bemerkt dat hij/zij wegdrijft geldt hetzelfde. Probeer dat contact weer op te zoeken. Maak die afspraak.
Het is soms ongelooflijk moeilijk dat te doen als alles in jou zegt : “Laat me alleen!“. Maar contact kan de koers doen veranderen en je weer terug brengen naar verbinding. En dat blijkt toch altijd weer de heler te zijn, verbinding.
2. Het tweede punt behelst begrip, proberen zonder oordeel waar te nemen
Niemand kiest ervoor om door zijn eigen ijsschots uit koers te raken. Niemand kiest ervoor om zo af te kunnen glijden. Je hebt het niet voor het kiezen welke ijsschots jou is toebedeeld. Je kunt er wel mee leren omgaan en daar horen terugval/wegdrijven/ontkenning allemaal bij.
Varen op een wiebelige ijsschots
Zeker als je in het bezit bent van een ijsschots die snel wiebelt. Het is dikwijls frustrerend, vermoeiend, beangstigend en soms zelfs gevoelsmatig simpelweg niet te doen. Maar ook verwonderend, uitdagend, bijzonder en soms zelfs een openbaring. Het is leuk weer terug te zijn.
Meer lezen van Jeroen Kloet?
Meer lezen over dit onderwerp?
- Mijn kleinzoon glijdt in razend tempo af, waar vinden we hulp?
- De lange zoektocht naar een diagnose (uiteindelijk heeft de aanhouder gewonnen)
- Eerste Hulp Bij Overprikkelingen – Manon Lemkes
- Gedachten-gedichten.nl – verzameling gedichten en gedichtjes voor allerlei gelegenheden
Heb je een vraag?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Verder lezen over goede zorg en GGZ?
Onderstaande boeken zijn geschreven door hoogleraar Jim van Os. In deze eerlijke boeken lees je meer over psychose, trauma, de nieuwe GGZ, herstel en veel meer.
Geef een reactie