Veel gezochte termen

Wat is neurodiversiteit en neurodivergentie?

Auteur

Jim van Os

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Jim van Os werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Wat is neurodiversiteit en neurodivergentie?

Jim van Os: "Neurodiversiteit is de gedachte dat verschillen als o.a. autisme, ADHD, dyslexie natuurlijke variaties zijn die waardevol zijn".

Neurodiversiteit gaat uit van de gedachte dat neurologische verschillen zoals autisme, ADHD, dyslexie, en andere vormen van neurodivergentie, geen afwijkingen zijn die moeten worden gecorrigeerd, maar natuurlijke variaties die waardevol zijn.

Neurodiversiteit

Neurodiversiteit is een begrip dat de natuurlijke variatie in neurologische ontwikkeling en functioneren benadrukt. Het omvat een breed scala aan ontwikkelingsverschillen die van invloed zijn op hoe mensen denken, leren, en interageren met hun omgeving. Dit begrip benadrukt dat er niet één ‘normale’ manier is om de wereld te ervaren en dat deze variaties net zo natuurlijk zijn als andere vormen van menselijke diversiteit, zoals etnische en culturele verschillen.

Deze term werd in de jaren ’90 geïntroduceerd door de Australische sociologe Judy Singer, die zelf deel uitmaakt van het autismespectrum.

YouTube player
Brave Talks – Judy Singer, pioneer of the global Neurodiversity Movement

Neurodivergentie

Neurodivergentie verwijst naar individuen wiens neurologische ontwikkeling significant afwijkt van de normatieve verwachtingen binnen de samenleving. Personen die neurodivergent zijn, zoals mensen met autisme, ADHD, of dyslexie, hebben ontwikkelingspatronen die afwijken van wat als ‘neurotypisch’ wordt beschouwd.

Het verschil tussen Neurodiversiteit en Neurodivergentie

Neurodiversiteit:

  • Betekenis: Het concept dat neurologische en psychologische verschillen in de ontwikkeling natuurlijk en waardevol zijn.
  • Breedte: Omvat alle vormen van neurologische en psychologische diversiteit, inclusief zowel neurotypische als neurodivergente mensen.
  • Focus: Richt zich op de erkenning en waardering van alle variaties in neurologische en mentale ontwikkeling.

Neurodivergentie:

  • Betekenis: De toestand waarin een individu vanuit de ontwikkeling afwijkt van de neurotypische norm.
  • Specifiek: Betreft individuen met ontwikkelingsvariaties zoals autisme, ADHD, dyslexie, etc.
  • Focus: Benadrukt de verschillen en unieke behoeften van deze individuen zonder deze als pathologisch te bestempelen.

    Belang van Neurodiversiteit

    Het begrip neurodiversiteit heeft geleid tot een beweging die pleit voor meer begrip en acceptatie van mentale diversiteit. Deze beweging is succesvol geweest in het veranderen van de perceptie van neurodivergente individuen, waarbij de nadruk ligt op hun sterke punten en unieke perspectieven in plaats van hun beperkingen.

    Neurodiversiteit biedt een alternatief voor de traditionele medische benadering die zich richt op het diagnosticeren en behandelen van afwijkingen. In plaats daarvan erkent het de waarde van diversiteit en moedigt het aanpassingen aan die de inclusie en participatie van neurodivergente individuen in de samenleving mogelijk maken.

    Het Neurodiversiteitsspectrum

    Neurodiversiteit kan het beste worden gezien als een spectrum, met verschillende uitingen en intensiteiten van neurologische eigenschappen die kunnen variëren in de tijd en context. Deze benadering vermijdt de valkuil van rigide categorieën en erkent de dynamische en contextuele aard van menselijke ontwikkeling.

    Conclusie

    Neurodiversiteit is een krachtig concept dat ons helpt om de rijke variatie in menselijke neurologische ontwikkeling te waarderen. Door de nadruk te leggen op inclusie en waardering van deze diversiteit, kunnen we een samenleving creëren die beter in staat is om de unieke bijdragen van alle individuen te erkennen en te benutten. Neurodivergentie biedt daarbij een belangrijke lens om te begrijpen hoe specifieke neurologische verschillen zich manifesteren en hoe we deze kunnen ondersteunen en vieren in plaats van pathologiseren.

    Verder lezen over neurodiversiteit?

    Heb je een vraag?

    Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.

    Wil je PsychoseNet steunen?

    Wordt donateur en help ons om mooie projecten te realiseren.