World suicide prevention day is vandaag, 10 september. World suicide prevention day is een dag om stil te staan bij zoveel mensen die rondlopen met zelfmoordgedachten.
113 is de landelijke organisatie in Nederland als het gaat over suïcide preventie. Ze hebben een chatservice en telefoonlijn, zodat je kunt praten over suïcide. Wist je dat er in Nederland zo’n 35 mensen per week een einde aan hun leven maken? Daarvan zijn er 5 jonger dan 20 jaar. En wist je dat 1 op de 5 jongeren wel eens aan suïcide heeft gedacht. Elke dag belanden 10 jongeren op de SEH door een poging tot zelfdoding.
Best wel schokkende cijfers
vind ik zelf. Je zou kunnen vragen wat is er mis met al die mensen? Maar ik denk dat we beter kunnen vragen: Wat gebeurt er in onze maatschappij dat dit de cijfers zijn? Hoe zijn onze levens zo stressvol geworden dat het voor velen niet meer te dragen is? Mensen die aan zelfmoord denken voelen zich vaak radeloos, hopeloos en eenzaam. Ze hebben het gevoel dat ze anderen tot last zijn of dat niemand hen zal missen.
In mijn puber tijd dacht ik dat ook. Ik voelde me ook tot last. Ik had het gevoel dat ik niet kon voldoen aan een perfect plaatje. En naarmate ik meer problemen kreeg met eten en zelfbeschadiging, werden deze gedachten van ‘tot last zijn voor de ander’ alleen maar groter. Niet eten en zelfbeschadiging waren voor mij copingstrategieën om niet te dealen met pijnlijke emoties die ik vooral weg duwde. Eigenlijk ontstond er een negatieve spiraal.
Als ik nu terug kijk zie ik een interessante dynamiek. Ouders die uit liefde voor hun kind, hun kind gaan ‘beklemmen of beschermen’ uit angst voor verlies. Maar als kind voelde ik vooral wantrouwen naar mij. Ik zag ‘hun bescherming’ niet, ik ervoer wantrouwen. Ik had gedachten als ‘Mijn ouders vertrouwen me niet dus ik ben niet te vertrouwen, ik heb problemen, ik moet veranderen’. Door mijn destructieve gedag rondom zelfbeschadiging belandde ik op de gesloten afdeling. Eigenlijk was ook daar wantrouwen naar mij. En dit wantrouwen bevestigde mij weer in verlorenheid, depressiviteit en wanhoop wat er weer voor zorgde dat ik mezelf beschadigde, en dan belandde ik in de separeer. Het versterkte mijn gedachten ‘dat ik een slecht mens was en maar apart moest, dat ik niet te vertrouwen was, dat ik er beter niet kon zijn’.
Het lijkt zo tegenstrijdig
maar hoe meer mijn ouders me wilden beschermen en bovenop me zaten, des te vreselijker ik me voelde, hoe meer hulpverleners gingen beschermen des te sterker het verlangen naar de dood werd. Pas toen er vertrouwen in mij kwam van een aantal personen in mijn omgeving, begonnen gedachten te veranderen. Ik ontmoette vertrouwen en heelheid die de ander mij spiegelde en zo kon ik vertrouwen en heelheid in mezelf vinden.
Ik kan me zo voorstellen hoe moeilijk het voor mijn ouders was. Ik snap dat zij zo bang waren mij te verliezen dat zij de neiging kregen mij meer vast te houden. Dit bedoel ik metaforisch, in de realiteit was dat bijvoorbeeld controleren, beperken van vrijheid, beperken van zelfstandig dingen ondernemen, besluiten voor mij nemen. Toch denk ik dat de oplossing ligt, in het loslaten van je kind. Om iets ‘negatiefs’ te transformeren is het eerst nodig dat er acceptatie is voor dat wat is. Hier kun je van alles invullen, ‘boosheid, eetstoornis, verslaving, zelfbeschadiging’. Ze zijn uitingen van onvervulde behoeften en verlangens, of diepe pijn. Om deze te transformeren, is het eerst nodig dat ze er mogen zijn, en daarbij ook de onvervulde behoeften of diepe pijn.
Ik kan me nog goed herinneren
dat ik een gesprek had met mijn moeder toen ik op de gesloten afdeling zat. Ik zei ‘mam, ik leef alleen nog maar voor jou, voor mij hoeft het niet meer’ en ze antwoorde met pijn in haar hart ‘Je hoeft niet voor mij te leven, je leeft voor jezelf, ga voor jezelf leven’. Eigenlijk was het vanuit mij een wanhopige kreet naar hechting. ‘Zie je me, ik wil bij jou zijn, wil je mij (ook als ik helemaal in de shit zit), heb je me dan ook lief?’ Haar antwoord heeft me wel doen nadenken in die tijd, maar pas later begon ik te beseffen dat ik de regie had over mijn leven, en als ik wilde leven, dat ik er iets van moest maken. Het was een hele worsteling van ‘houd me vast en laat me los’ tegelijk.
Mensen zijn groepsdieren we verlangen naar verbinding en hechting. John Bowlby deed veel onderzoek naar hechting, hij ontwikkelde een hechtingstheorie. Kinderen hechten zich aan ouders, ze hebben hen nodig voor emotieregulatie, voeding, warmte en zorg. Als ze goed gehecht zijn, hebben ze ook de mogelijkheid en zelfvertrouwen om zelfstandig hun eigen weg te onderzoeken. Hechting is ook voor volwassenen erg belangrijk, Sue Johnson schreef er prachtige boeken over. We verlangen naar verbinding met een ander mens, met daarin de vrijheid authentiek te zijn. Een relatie/contact waar we ons geliefd voelen, gezien, gehoord, gewild, en beschermd. Voor mij lag de sleutel in authentiek gaan leven en het vinden van veilige hechting.
World suicide prevention day, sta erbij stil
Soms is de band met ouders ingewikkeld en dan durven jongeren niet met hun ouders in gesprek te gaan over zelfmoord gedachten. Vaak is de worsteling met suïcide gedachten een stille strijd. Een strijd die iemand in zijn eentje voert. Toch helpt het om te praten, om de stilte te doorbreken, en de ondragelijke pijn te delen. Ik ben dankbaar dat ik ondanks meerdere pogingen nog leef en dat ik mag genieten van mijn gezin en leven.
Worstel je met zelfmoord gedachten?
Praat er over! Zoek contact met 113, PsychoseNet, of iemand die je vertrouwt. Weet dat er hoop is, ook al zie je dat misschien nu niet.
Liefs Rianne
Meer weten over suïcide?
- Een kleine geschiedenis; wat als je collega door suïcide overlijdt?
- Nazorg en herstel na zelfmoordpoging – het verhaal van Jo
- De gevoeligheid van terminologie; zelfmoord vs zelfdoding
Lezen over goede zorg?
Deze boeken schreef Jim van Os over goede zorg en GGZ:
Geef een reactie