Veel gezochte termen

Psychosenet blog

Zinvol Rennen: een blogwisseling (aflevering 4)

Blog voor PsychoseNet

Alan opende in deze blog de blogwisseling tussen beiden. Hier lees je aflevering 4 door Hans van Eeken.

Beste Alan,

Hier dan mijn eerste inhoudelijke reactie op jouw uitdagende brief. Als ervaringswerker ben ik gewend om bij het begin te beginnen, dus dat doe ik hiermee dan ook.
Uiteraard heb ook ik met stigma te maken gehad, in de aanloop tot en ook na mijn crisis, die in de periode 2000-2003 plaatsvond.

Voor gek verklaard worden, sociale uitsluiting, substantieel rolverlies en slachtoffer van het zondebok-mechanisme; ik heb alle varianten aan den lijve ondervonden…

Daar heb ik erg onder geleden en kon daar in eerste instantie niet mee omgaan. Pas nadat ik in een therapiegroep (traumaverwerking) bondgenoten ontmoette is dat, langzaam maar zeker, beter geworden. Enerzijds door de her- en erkenning die ik van groepsleden kreeg, anderzijds doordat ik gereedschappen aangereikt kreeg om uit de slachtofferrol te komen en ook weer zelfbepalend te kunnen worden.

In retrospect is mijn hele herstelproces een exploratie van (mijn) autonomie gebleken

Naarmate ik verder kwam in mijn herstelproces bleek mijn zelf-stigmatisering, maar ook de stigmatisering door anderen, steeds verder af te nemen.
Door onder andere betere zelfzorg werden mijn zelfgevoel en -beeld positiever, waardoor ik tegenslagen überhaupt beter aankon en mijn zelf-ondermijnende gedrag gestaag verminderde.

Toen ik in 2009 vanuit mijn functie van coördinator herstelactiviteiten & ervaringsdeskundigheid, frequent met mede-ervaringsdeskundigen (i.o.) ging samenwerken en ook deel ging nemen aan zelfhulpgroepen, viel mij op dat bij mijn bondgenoten eenzelfde beweging te zien was.
Eerlijk gezegd was stigma binnen die gremia nauwelijks een thema.
Men was in het hier en nu bezig hard te werken aan herstel…

Waar ik wél geconfronteerd werd met (zelf)stigma, was bij cliënten die ik bijvoorbeeld in de contactpoli’s ontmoette.

Hoe meer gehospitaliseerd, hoe meer stigma speelde en ook gekoesterd werd….

Wat dit onderscheid bepaalt, is volgens mij, de normalisering die de herstelbeweging hoog in haar vaandel draagt en de empowerment-attitude die zij uitdraagt. Stigma is iets wat ieder mens in allerlei levensstadia en -situaties overkomt, omdat het als disfunctioneel copingmechanisme een onderdeel is van allerlei acculturatie-, enculturatie- en socialisatieprocessen.

Laten we daarom vooral niet doen alsof ggz-cliënten het in dat opzicht slechter dan gemiddeld getroffen zouden hebben.

Mijn voorlopige conclusie is dat het beter is om te werken aan het eigen herstelproces, dan wel herstelprocessen te faciliteren, dan zoveel aandacht te geven aan negatieve zaken als stigma e.d.
Alles wat we aandacht geven wordt namelijk groter….

Met vriendelijke groet,

Hans


Alan Ralston is psychiater, filosoof, en lid van Schizofrenie Bestaat Niet (SBN). Hij fietst mee met de Social Run in het SBN-team.

Hans van Eeken is ervaringswerker, kwartiermaker en zelfhulp-facilitator. Naar aanleiding van het Social Run initiatief twitterde hij dat het überhaupt geen zin heeft om met iets dergelijks mee te lopen, want ‘het enige dat tegen stigma helpt is een individueel herstelproces’.

Lees ook:
Zinvol Rennen: een blogwisseling (aflevering 1)
Zinvol Rennen: een blogwisseling (aflevering 2)
Zinvol Rennen: een blogwisseling (aflvering 3)

Reacties

7 reacties op “Zinvol Rennen: een blogwisseling (aflevering 4)”

  1. Sibrand Hofstra

    Fijn dat we elkaar positieve zin geven! En bedankt voor het filmverslag met een inkijkje in jouw leven, werk en drijfveren, Rokus!

  2. Clara Koek-Michels

    Je verwoordt iets waar ik vanochtend nog over nadacht. Iemand zei me laatst dat er officieel in een sollicitatiegesprek niet eens naar gevraagd mag worden of je mentale problemen hebt gehad of hebt. Even los van of dat echt zo is dacht ik hierna:maar moeten we niet een heel andere kant op? Namelijk dat het onacceptabel wordt gemaakt op deze grond mensen te weren voor functies waar ze gekwalificeerd voor zijn, en inderdaad dat er juist een positieve houding en aanmoedigingsbeleid richting meer gewone diversiteit komt in de GGZ en overal . Of dat nu gaat om sexuele voorkeur, geslacht, kleur of ergens hebben gezeten op het continuüm van psychische kwetsbaarheid zou niet meer mogen uitmaken. Hoe plezierig en normaal zou dat zijn!
    Ahum, ik krijg er weer zin in, gewoon doorgaan dus, bedankt mensen!

  3. Sibrand Hofstra

    Mooi deze uitwisseling, met persoonlijke ervaringen en vragen, en de inbreng van Hans van Eeken, die mij steeds aan het denken zet. Ik ben homo en de vergelijking tussen uit de kast komen als homo of lesbo en iemand met een psychische kwetsbaarheid is voor mij een hele zinvolle. En dan zijn de zaken eigenlijk verrassend eenvoudig: uit de kast komen is fijner voor jezelf (je bent eerlijk, je kunt jezelf zijn) en goed voor de omgeving en de ggz-emancipatie. Hoe vaker je een openlijk homo of lesbo ziet, hoe gewoner het wordt en hoe vaker veroordelen verdwijnen. Ook zal een effect zijn dat deze rolmodellen voor anderen e en aanmoediging zijn. Je bent niet de enige; er zijn meer, er is hoop, want de ander is het ook is gelukt om een gewaardeerd bestaan te hebben en zelfs ‘beter’ te worden of herstellen.
    Natuurlijk is er soms verdriet als mensen moeilijk doen of je laten vallen, maar dat hoort bij het leven en helpt je ook weer om voor de mensen te kiezen die goed voor je zijn.
    Wat betreft kwetsbaar zijn in je werk: het zou eigenlijk een ‘strafbaar feit’ moeten zijn als mensen juist in een ggz-organisatie jou afwijzen omdat je zelf een kwetsbaarheid hebt. Net zoals we pesten om geaardheid, sexe of huidskleur met zijn allen niet accepteren. Bestuurders en teamleiders in de GGZ moeten hierin stelling nemen en diversiteit als iets positiefs zijn. En dit gebeurt ook steeds vaker.
    Kortom, sommige dingen zijn volgens mij niet zo ingewikkeld. Ook wat de emancipatie als beweging betreft kun je een vergelijking maken met de vrouwen- en homo-beweging uit de jaren 60 en 70. Dan realiseer ik me ook dat we nog aan het begin staan. Vrouwen en homo’s pikten hun positie niet meer en gingen de straten op. Wanner doen wij dat en schrikken mensen van onze kracht? En zien de macht-mensen uit de zorg, overheid en verzekeraars ons echt eens staan?
    Uiteindelijk begint het met klein en bij jezelf; je eigen acceptatie, bewustwording en herstel. Met veilige ontmoetingsplaatsen, praatgroepen, coc’s en vrouwenhuizen. In dit kader besef ik me ook dat de kleinschalige zelfhulp en zelfontwikkeling waar Hans aandacht voor vraagt, erg belangrijk is.
    Verdorie, heeft hij toch weer punt…

  4. Clara Koek-Michels

    Lopen tegen stigma misschien toch minder complex als open tegen stigma….?
    Wat vervelend dat openheid jou ook verdriet heeft gebracht Irene. Dat is mij tot nu toe bespaard gebleven. Of ik mensen aan het denken zet of hier en daar wat beweging breng in starre en pessimistische denkbeelden over mentaal ziek en gezond weet ik ook niet. Ik ben eigenlijk maar wat aan het pionieren geslagen. Maar als ik deze site bezoek, of aan het googelen sla, kom ik toch veel mensen en initiatieven tegen, over de hele wereld, die genoeg hebben van die starheid en dat pessimisme. Daar word ik dan weer optimistisch van….

  5. Irene van de Giessen

    Ingewikkelde en tevens interessante vraag. Ik heb eigenlijk geen idee of het een effectieve anti-stigma strategie is om met je ervaring naar buiten te komen. Dit soort dingen zijn denk ik erg afhankelijk van hoe je dat doet en wie je tegenover je hebt. Uit je vraag over de verhouding tussen hulpverleners die iets over hun ervaring vertellen en ervaringswerkers vermoed ik dat je daardoor de idee hebt dat er iets zou veranderen op een dergelijk moment. Ik denk zeker dat dit mogelijk is, maar op het moment dat je je ervaring deskundig inzet gaat het in mijn visie toch over wat anders dan over je ervaring vertellen. Dat het elkaar zou kunnen versterken is denk ik goed mogelijk, maar het tegengestelde is vrees ik ook mogelijk. De context maakt hierin denk ik ook uit. Overigens heeft openheid mij veel gebracht, maar ook veel verdriet en nog steeds. Het is voor mij geen toverwoord. Ook hierin maakt context uit. Ingewikkelde materie, heel ingewikkeld..

  6. Clara Koek-Michels

    Beste Hans en Alan,met belangstelling lees ik jullie discussie over wat werkt anti-stigma. Ik ben geen sporter, maar op een andere manier in de weer met stigma.En zou jullie en andere lezers enkele vragen willen voorleggen. Een inleiding op mijn vragen:
    Tijdens mijn psychologieopleiding in een psychose verzeild, hersteld, en daarna vele jaren als psycholoog in de reguliere GGZ gewerkt en nog. Aangepast, zeker, toch op zijn tijd een beetje onrust gestookt, maar mijn psychose zorgvuldig verstoppend omdat ik mijn carriere niet op het spel wilde zetten. Tot signalen uit mijn omgeving het sein veilig gaven.
    Die waren: enkele(nog stiekem) contacten met collega’s die ook wat DSM-waardige zaken achter de rug hadden.Maar vooral: een psychiater die voor een grote groep mensen openlijk sprak over zijn betrokkenheid bij zijn zus met psychoses en hoe collega’s hem goedbedoeld hadden gewaarschuwd daarmee op te passen met het oog op ziin eigen positie. Daar kwam toen ook nog achteraan de presentatie van Kim Helmus over stigma en de bestrijding ervan met de vraag WAT DOE JIJ? Zo kwam het dat ik een jaar later, toevallig op SBN terecht gekomen, mijn blog schreef. Ook bedoeld, net als die psychiater en Kim deden met dezelfde intentie, als anti-stigma strategie. Bij mij werkte hun strategie, ik ging aan het werk. En wat ik niet had voorzien, het was ook een volgende stap in mijn persoonlijk herstel. Terwijl ik dacht dat al helemaal te zijn, zo zie je maar weer, nooit te oud om te herstellen.
    Mijn vragen : kan openheid van professionals in de GGZ over eigen ervaringsdeskundigheid een effectieve anti-stigma strategie zijn, worden? Zowel binnen de GGZ zelf als ook daarbuiten?
    Hoe verhouden zich dan in de praktijk ervaringswerkers en ervaringsdeskundige traditionele GGZ-professionals tot elkaar? Hoe elkaar te versterken?
    Remember that there is no us versus them, no sick versus well, it just us, it’s all just us.” Deze uitspraak deed Lisa Smusz , een professional met ervaringsdeskundigheid uit Californië die vorige week een inspirerende lezing over stigma en zelf-stigma gaf , waar een aantal SBN-ers elkaar troffen.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *